Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Sobota, 05 października 2024
Imieniny: Igor, Placyd, Apolinary
pochmurno
14°C

Historia Miasta

stara rycina przedstawiająca Czarne

Miasteczko powstało przy ważnym trakcie wiodącym z Człuchowa do Szczecinka. Starą słowiańską nazwę wzięło od rzeki Czarnej, obecnie zwanej Czernica. Dokument lokacyjny i jednocześnie prawa miejskie Czarne otrzymało od Wielkiego Mistrza Krzyżackiego, Konrada von Jungingena w 1395 r. Najwcześniejsza nazwa miasta Hamersteyn występuje w dokumencie lokacyjnym z roku 1395, a w późniejszych dokumentach krzyżackich Hammerstein - jest nazwą kulturową utworzoną od Hammer -kuźnia + stein – kamień, a więc ostatecznie oznaczała „kuźnię zbudowaną z kamienia” .

   Można przypuszczać, iż podczas budowy nadgranicznej warowni w tym miejscu, znajdowała się kuźnia, w której ówcześni rzemieślnicy wykonywali elementy metalowe niezbędne przy budowie zamku. Po zakończeniu budowy służyła mnichom-rycerzom i dała miastu nazwę. Młot – symbol zawodu kowalskiego – trafił do herbu i niezmiennie występuje na przestrzeni wieków. Miasto Czarne na przestrzeni wieków nosiło też nazwy: Hammerstein, Hamersztyn, Amersztyn, Amerstyn, Hamersteyn. Najstarszy znany herb miasta Czarne pochodzi z drugiej połowy XV wieku i początków wieku XVI, znajduje się w gdańskim archiwum na pieczęci wyciśniętej na dokumentach z 1477, 1495 i 1507 roku. Na trójkątnej tarczy umieszczony jest młot miedzy gwiazdą a półksiężycem, a pod nim rybia głowa (...) Powstanie herbu wiąże się najprawdopodobniej z najazdem husytów w roku 1433 na komturię człuchowską. Mieszkańcy miasta obawiając się o swoje życie schronili się w puszczy i tam, przy gwiazdach i księżycu, wykonywali swoją pracę w nocy, aby nie zdradzić swych kryjówek. Po tych wydarzeniach do herbu wprowadzono symbole – gwiazdy i półksiężyca. Zachowano młot i głowę ryby, która miała symbolizować przepływającą rzekę zasobną w ryby. Jest to hipoteza występująca w opracowaniach próbujących wyjaśnić genezę herbu, której jednak nie da się zweryfikować. Faktem jest tylko to, iż husyci dotarli do Czarnego i splądrowali miasto, a w herbie do dnia dzisiejszego zachowano wszystkie cztery symbole a więc gwiazdę, półksiężyc, młot i głowę ryby.

   Miasto było świadkiem ważnych wydarzeń historycznych: od powstania Prus Królewskich, przez najazd szwedzki, rozbiory Polski i przyłączenie do Prus, po ponowne zjednoczenie z Polską w 1945r.

   W ówczesnym Czarnem, zwanym Hammerstein, na granicy z Księstwem Szczecińskim, Krzyżacy wybudowali zamek, którego załoga miała bronić ważnego szlaku łączącego Pomorze Zachodnie z Pomorzem Gdańskim. Po zwycięstwie nad Krzyżakami Władysław Jagiełło nadał Czarne dożywotnio Bogusławowi VIII. Zmianę przyniosła wojna 13-letnia. W 1466 r. Krzyżacy musieli opuścić Czarne, które weszło w skład Prus Królewskich włączonych do Korony Polskiej. Utworzono tu starostwo , do którego należały wsie: Sokole, Dymnica, Domisław, Nadziejewo.

   W okresie od 12 -18 kwietnia 1627 roku rozegrała się pod Czarnem bitwa pomiędzy wojskami polskimi dowodzonymi przez hetmana Stanisława Koniecpolskiego a wojskami szwedzkimi zakończona zwycięstwem Polaków. Kilka lat później większość mieszkańców Czarnego wyginęła od ”morowego powietrza”, a w 1653r. całe miasto zniszczył pożar . Po wojnie miasto zostało odbudowane, ale już w 1693 r. ponownie stanęło w płomieniach. Pożarom sprzyjała drewniana zabudowa i dlatego w przeciągu 100 lat miasto paliło się pięciokrotnie. Z roku 1755 pochodzi kościół parafialny bogato zdobiony z wieżą, kryty gontem.

   W roku 1772 nastąpił pierwszy rozbiór Polski - Pomorze Gdańskie znalazło się w granicach państwa pruskiego a więc i Czarne zostało przyłączone do Prus i zamieszkiwało je 720 osób. Nowe władze bezzwłocznie dokonywały zmian w administracji, sądownictwie. Zlikwidowano samorząd, a w jego miejsce w miastach utworzono magistraty. Miastami zarządzali burmistrzowie, sekretarze miejscy oraz urzędnik odpowiedzialny za gospodarkę zwany klamarzem. Osoby piastujące kierownicze stanowiska otrzymywały stałe uposażenie z budżetu państwa.

   Do połowy XIX wieku Czarne było miastem rolniczym. Dopiero w roku 1852 powstał browar i zakłady rzemieślnicze zajmujące się garncarstwem. Czernica pełniła wtedy funkcje spławnego szlaku, którym transportowano drewno. Stopniowo zmieniała się infrastruktura - powstała apteka i poczta. Osoby, które dotknęła choroba, mogły po poradę zwrócić się do lekarza. Szczególnie wysoko ceniono profesjonalizm miejscowego chirurga.

   W roku 1826 zamek-dwór należący do Wincentego Chmielewskiego znalazł się w posiadaniu radcy Georga von Livoniusa. Nowy właściciel przystąpił do budowy pałacu. Prace budowlane ukończono w roku 1850.

   Czarne-Zamek było posiadłością ziemską, zwaną też rycerską, do której należało 22739,98 mórg magdeburskich. Znajdowały, się tutaj 63 budynki, a mieszkało w nich 218 osób wyznania ewangelickiego.
W roku 1876 zapadła decyzja o budowie linii kolejowej łączącej Czarne z Człuchowem. Obie miejscowości były położone na trasie komunikacyjnej miedzy Chojnicami a Szczecinkiem, która stanowiła odgałęzienie sieci Hinter Pommersche Zentralbahn. Transport kolejowy przyśpieszył rozwój ekonomiczny Czarnego, ale również miał bezpośredni wpływ na architekturę miasta. Całokształt prac doprowadzono do końca w roku 1878. Był to jednocześnie kres epoki dyliżansu. W 1899 r. wybudowano okazały budynek, w którym obecnie mieści się Szkoła Podstawowa. Budynek ten po zakończeniu I wojny światowej został rozbudowany, dobudowano III piętro.

   Pod koniec XIX wieku Czarne pełniło funkcje miasta garnizonowego. W roku 1885 na polecenie władz miejskich utworzono strzelnice, potem przystąpiono do wznoszenia prowizorycznego budynku dla żołnierzy. Wkrótce było ich więcej, niż mieszkańców Czarnego. Podczas pierwszej wojny światowej na terenie jednostki wojskowej odbywały się ćwiczenia rekrutów. Tutaj tez zorganizowano obóz dla rosyjskich jeńców, wśród których było wielu Polaków z zaboru rosyjskiego. Po dojściu hitlerowców do władzy w kwietniu 1933r. zorganizowano obóz koncentracyjny dla niemieckich komunistów i przeciwników ruchu narodowosocjalistycznego. Obóz zlikwidowano po kilku miesiącach. W 1939 r. - jeden, a później drugi obóz jeniecki Stalag II B, zamęczonych i zamordowanych zostało 65.000 jeńców wojennych narodowości rosyjskiej, francuskiej, belgijskiej, angielskiej, holenderskiej i amerykańskiej, a po 1941r. głównie jeńcy rosyjscy. Po zakończeniu wojny na podstawie porozumień międzynarodowych na cmentarzu jenieckim postawiono pomnik, który przetrwał do naszych czasów.

   Po 1945r. w byłym obozie jenieckim kwaterowano żołnierzy niemieckich wycofywanych z frontu wschodniego. Po ustaleniu granicy polsko-niemieckiej Czarne było miejscem przejściowym dla Niemców opuszczających Polskę, a w końcu lat dwudziestych w barakach przebywali uchodźcy z ZSRR, stad emigrowali do Stanów Zjednoczonych i Kanady.

 

Źródło: T. Gasztold, W. Zabajło, M. Zabajło; „Miasto i Gmina Czarne”- Zarys dziejów, Czarne-Człuchów 2001.


 
DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.